PROJEKT LIFE

Celem głównym projektu zintegrowanego LIFE „Śląskie. Przywracamy błękit.” Kompleksowa realizacja Programu ochrony powietrza dla województwa śląskiego są kompleksowe działania na rzecz poprawy jakości powietrza na terenie województwa śląskiego, umożliwiające efektywne wdrożenie Programu Ochrony Powietrza dla województwa śląskiego (POP), przyjętego uchwałą Sejmiku Województwa nr VI/21/12/2020. Projekt LIFE IP koordynowany jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego (UM), organ odpowiedzialny za wdrażanie POP. Zaplanowane działania mają na celu uzyskanie maksymalnego efektu ekologicznego poprzez redukcję emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł, które w największym stopniu oddziaływają na wielkość stężeń substancji w powietrzu. W skład grupy podmiotów realizujących projekt wchodzi trzech partnerów naukowych (Instytut Technologii Paliw i Energii w Zabrzu, Politechnika Śląska w Gliwicach, Śląski Ogród Botaniczny z siedzibą w Mikołowie),  Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej TRITIA, cztery związki subregionie województwa śląskiego, Związek Międzygminny ds. Ekologii w Żywcu oraz 80 gmin zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego. Zakres merytoryczny projektu LIFE-IP AQP-SILESIAN-SKY podzielony jest na 4 filary (Rys. 1):

1. Wsparcie realizacji działań naprawczych Programu ochrony powietrza 2020.
2. Rozwój know-how, narzędzi, metod i działań demonstracyjnych.
3. Wsparcie dla władz lokalnych.
4. Wzrost świadomości ekologicznej.
   
   

Działania realizowane w ramach filaru I mają na celu wsparcie efektywnego wdrażania działań naprawczych przewidzianych do realizacji w ramach harmonogramu POP. W ramach działania C.1, koordynowanego przez UM, utworzona zostanie sieć gminnych Eko-doradców, którzy będą świadczyć usługi doradcze dla mieszkańców w zakresie wymiany urządzeń grzewczych oraz inicjować i koordynować lokalne działania na rzecz poprawy jakości powietrza. W ramach działania C.2, realizowanego przez ITPE, zidentyfikowane zostaną tzw. „hot-spoty” zanieczyszczeń powietrza, które będą corocznie monitorowane za pomocą dronów celem intensyfikacji działań na obszarach, gdzie mieszkańcy są narażeni na najwyższe stężenia szkodliwych dla życia i zdrowia zanieczyszczeń pyłowych (C.2.1). W ramach działania C.2.2 ITPE przeprowadziło szkolenia oraz prowadzić będzie modelowe kampanie kontrolne dla Eko-doradców oraz służb kontrolnych działających z upoważnienia z zakresu wykrywania procederu spalania/współspalania odpadów w gospodarstwach domowych i przestrzegania zapisów śląskiej uchwały antysmogowej, których efektywne wdrażanie jest jednym z kluczowych działań w POP.
W ramach filaru II realizowane będą działania mające na celu rozwój know-how oraz demonstrację narzędzi i metod służących zmniejszeniu odziaływania na środowisko budynków użyteczności publicznej (C.3), rozwoju zielonej infrastruktury (ZI) na terenie gmin województw śląskiego (C.4) oraz ograniczeniu emisji transportowej (C.5). W ramach działania C.2, koordynowanego przez Politechnikę Śląska w Gliwicach, opracowane i wdrożone zostaną modele optymalnych rozwiązań organizacyjno-prawno-inwestycyjnych (modele zrównoważonych budynków) mających na celu poprawę efektywności energetycznej oraz ograniczania odziaływania na środowisko obiektów użyteczności publicznej. W ramach działania C.4, koordynowanego przez Śląski Ogród Botaniczny, wdrożone zostaną 4 demonstracyjne studia przypadku, mające na celu zwiększenia powierzchnia obszarów zielonych na terenie województwa śląskiego, w tym zagospodarowania terenów pogórniczych i poprzemysłowych (tzw. zielony recykling terenów zdegradowanych). W ramach działania C.5, koordynowanego wspólnie przez Politechnikę Śląską oraz EUWT TRITIA, zaplanowano realizację cyklu wirtualnych spotkań laboratoryjnych i wizyt studyjnych dla pracowników samorządów gminnych mających na celu podniesienie świadomości negatywnego oddziaływania na środowisko.
Działania przewidziane do realizacji w ramach filaru III, mających na celu wsparcie władz lokalnych, przewidziano utworzenie regionalnego systemu eko-informacji dla mieszkańców województwa śląskiego, gdzie dostępne będą informacje dotyczące m.in. aktualnej i prognozowanej jakości powietrza w regionie, baza wiedzy i baza danych teleadresowych Eko-doradców, wykaz dostępnych dotacji oraz kalkulator efektywności energetycznej (działanie C.6). W ramach filaru III, Eko-doradcy będą również odpowiedzialni za realizację działań informacyjno-edukacyjnych dla mieszkańców oraz utworzenie Szkolnych Zespołów Antysmogowych (E.2). 
W ramach filaru IV, którego działania ukierunkowane są na podnoszenie świadomości publicznej przewidziano realizację dwóch kampanii promocyjno-informacyjnych mających na celu podniesienie świadomości ekologicznej poszczególnych grup odbiorców i utrwalenia pozytywnych wzorców (E.1). Co więcej, prowadzone będą również działania mające na celu jak najszersze rozpowszechnienie wyników projektu (E.3).